Moduł 3 - wersja tekstowa
Spis treści
Moduł 3. Odmowa udzielenia informacji
Odmowa udzielenia informacji publicznej
Odpowiednik odmowy w przypadku podmiotów niemających statusu organu
Stwierdzenie, że żądana informacja nie ma charakteru informacji publicznej
Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność organu
Przesłanki skargi na bezczynność organu
Zasady zaskarżania bezczynności organu zobowiązanego
Przykład formularza skargi na bezczynność organu
Odwołanie od decyzji o odmowie udzielenia informacji
Porównanie ścieżek odwoławczych
Skarga po wyczerpaniu ścieżki odwoławczej
Moduł 3. Odmowa udzielenia informacji
Moduł przedstawia zagadnienia związane z bezpośrednią odmową lub innymi formami faktycznego nieudzielenia informacji publicznej
Celami szkolenia są:
1. Zapoznanie z możliwymi formami nieudzielenia informacji publicznej
2. Umiejętność stosowania właściwych dróg odwoławczych
3. Przekonanie o skuteczności odpowiednich dróg odwoławczych
W module zostaną przedstawione następujące zagadnienia:
1. Czym się różni odmowa udzielenia informacji od nieuznania żądanej informacji za informację publiczną
2. Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność organu
3. Odwołanie od decyzji o odmowie udzielenia informacji
Czym różni się odmowa udzielenia informacji od nieuznania żądanej informacji za informację publiczną
W tej części przeanalizujemy różnice między odmową udzielenia informacji publicznej, a uznaniem żądanej informacji za niebędącą informacją publiczną.
Odmowa udzielenia informacji publicznej
Zgodnie z przepisami Ustawy o dostępie do informacji publicznej odmowa udostępnienia informacji publicznej następuje w drodze decyzji. Odmowa udzielenia informacji publicznej następuje w przypadku, gdy podmiot zobowiązany mający status organu władzy publicznej nie może wskazanej informacji udostępnić, z uwagi na wiążące go przepisy zabraniające udzielenia tej informacji. W takim wypadku, zobowiązany organ kieruje odpowiedź do nadawcy wniosku, będącą decyzją administracyjną z wyjaśnieniem przyczyn odmowy udzielenia informacji. Stronie przysługuje tu prawo odwołania od decyzji na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Odwołanie rozpatrywane jest w terminie 14 dni od dnia złożenia. Warto tutaj zaznaczyć, że samo uzasadnienie ze strony organu powinno zawierać także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji. Ponadto, w przypadku odmowy udzielenia informacji publicznej uzasadnienie powinno zawierać oznaczenie podmiotów, ze względu na dobro których, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji. Wnioskodawca może również wystąpić do organu o ponowne rozpatrzenie sprawy. W tym przypadku postępowanie przebiegać będzie tak jak odwołanie.
Odpowiednik odmowy w przypadku podmiotów niemających statusu organu
W przypadku podmiotów zobowiązanych nie mających statusu organu (chodzi np. o partie polityczne) nie wydają one formalnie decyzji o odmowie. Jednakże pisma informacyjne kierowane do wnioskodawców muszą spełniać te same wymogi i są traktowane w identyczny sposób przez sądy administracyjne rozpatrujące odwołania od tych rozstrzygnięć.
Stwierdzenie, że żądana informacja nie ma charakteru informacji publicznej
Na gruncie przepisów omawianej ustawy należy odróżnić sytuację, kiedy organ nie wydaje decyzji odmownej, tylko stwierdza, że objęta wnioskiem o udostępnienie informacja, nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu Ustawy o dostępie do informacji publicznej. Stwierdzenie to jest realizowane pismem informacyjnym. Wówczas, jeżeli istnieją argumenty przemawiające za stanowiskiem, że wniosek dotyczy jednak informacji publicznej, należy przyjąć, że podmiot zobowiązany do udzielenia informacji pozostaje w bezczynności. Po upływie terminu 14-tu dni od udostępnienia informacji publicznej (liczonego od dnia wpływu wniosku do podmiotu zobligowanego do udostępnienia informacji publicznej), możliwe jest złożenie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność podmiotu, bez uprzedniego wezwania go do usunięcia naruszenia prawa.
W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, że skargę na bezczynność organu w postępowaniu o udzielenie informacji publicznej można złożyć również w sytuacji, w której powstał spór między wnioskodawcą, a adresatem wniosku, co do charakteru żądanej informacji. Zatem w wyniku skargi na bezczynność, w sytuacji stwierdzenia organu, iż żądana informacja nie jest informacją publiczną to sąd rozstrzyga, jaki charakter ma ta informacja.
Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność organu
W tej części dowiemy się jak skutecznie złożyć skargę na bezczynność organu administracji publicznej wobec wniosku o udzielenie informacji publicznej.
Przesłanki skargi na bezczynność organu
Skarga na bezczynność organu w przedmiocie informacji publicznej może wynikać z kilku przesłanek takich, jak:
· brak jakiejkolwiek reakcji organu zobowiązanego na złożony wniosek,
· stosowanie przez organ zobowiązany działań pozornych, nieuzasadnionych przepisami ani realną potrzebą, odwlekanie udostępnienia informacji
· niesłuszne uznanie żądanej we wniosku informacji za niestanowiącą informacji publicznej
Zasady zaskarżania bezczynności organu zobowiązanego
Skarga na bezczynność organu w przedmiocie informacji publicznej nie musi być poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej (nie trzeba np. wzywać do zachowania terminu).
Opłata za złożenie skargi bez względu na przedmiot zaskarżanego aktu lub czynności wynosi 100 zł. Przy czym wniesienie skargi na bezczynność nie jest ograniczone żadnym terminem.
Przykład formularza skargi na bezczynność organu
[1]
Zamieszczony poniżej wzór skargi na bezczynność (www.jawnosc.pl), może posłużyć jako szablon ułatwiający działanie w przypadku braku reakcji podmiotu zobowiązanego na wniosek o udzielenie informacji publicznej. Szablon zawiera standardowe elementy wniosku do sądu:
[2]
Datę i miejsce złożenia skargi.
[3]
Adresata skargi (tu: Wojewódzki Sąd Administracyjny).
[4]
Określenie osoby skarżącego.
[5]
Określenie przyczyny skargi wraz ze wskazaniem podmiotu zaskarżanego (organu lub innego podmiotu zobowiązanego do udzielania informacji publicznej).
[6]
Wnioskowane decyzje sądu - szczególnie istotne jest dokładne wyartykułowanie żądań – zwykle jest to zmuszenie zaskarżonego organu do właściwej czynności. Warto też zadbać o wskazanie rażącego naruszenia prawa oraz nałożenie na zaskarżany organ wszystkich kosztów sądowych.
[7]
Uzasadnienie skargi wskazujące jasno historię sprawy, można też dodać uzasadnienie prawne złożenia skargi.
[8]
Podpis skarżącego.
[9]
Lista załączników – warto przede wszystkim dołączyć kopie swoich wniosków do zaskarżonego podmiotu.
Odwołanie od decyzji o odmowie udzielenia informacji
W tej części dowiemy się jak przygotować i złożyć odwołanie od decyzji odmawiającej udzielenia informacji publicznej.
Porównanie ścieżek odwoławczych
Organ władzy publicznej może odmówić realizacji wniosku o udzielenie informacji publicznej na drodze decyzji administracyjnej. Od decyzji tej przysługuje nam odwołanie. Kolejna odmowa (znowu w formie decyzji administracyjnej organu) uprawnia nas do złożenia skargi do sądu administracyjnego.
Podmioty niebędące organami władzy publicznej ale również zobowiązane do udzielania informacji publicznej (stowarzyszenia dysponujące majątkiem publicznych, partie polityczne, Komisja Krajowa NSZZ Solidarność, czy Zarząd Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan) nie mogą wydawać decyzji administracyjnych. Ich rozstrzygnięcie odmowne powinno jednak zawierać wszystkie elementy i formę wymagane wobec decyzji administracyjnych. Skoro nie mamy do czynienia z decyzją administracyjną to nie możemy wnieść odwołania od niej – zastępuje je wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (w pewnym sensie chodzi o to samo choć pod inną nazwą). Dopiero po ponownym rozstrzygnięciu odmownym, będziemy mogli złożyć skargę do sądu administracyjnego
Zasady składania odwołania
Do decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej oraz do decyzji o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Odwołanie od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej oraz odwołanie od decyzji o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej wnosi się do organu wyższej instancji lub Samorządowego Kolegium Odwoławczego (dla organów samorządowych) za pośrednictwem podmiotu, który wydał decyzję.
Musi się to odbyć w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
Odwołanie nie podlega opłatom.
Skarga po wyczerpaniu ścieżki odwoławczej
Po wyczerpaniu drogi odwoławczej zostaje nam skarga do sądu administracyjnego.
Obowiązują następujące terminy prowadzenia i rozpatrywania skargi przed sądem administracyjnym:
· Jednostka zaskarżona ma 15 dni od dnia otrzymania skargi na odpowiedź na skargę oraz przekazanie akt sprawy do sądu.
· Sąd zaś ma 30 dni na rozpatrzenie sprawy liczone od dnia otrzymania akt wraz z odpowiedzią na skargę.
Analogiczna droga występuje przy zaskarżaniu rozstrzygnięć nie będących decyzjami administracyjnymi wydawanych przez jednostki niebędące organami władzy publicznej, ale zobowiązane do udzielania informacji publicznej.
Przykład formularza skargi
[1]
Zamieszczony poniżej wzór skargi odwołania zawiera następujące elementy:
[2]
Datę i miejsce złożenia skargi.
[3]
Adresata odwołania czyli organ wyższej instancji.
[4]
Miejsce złożenie odwołania czyli organ, od którego decyzji się odwołujemy.
[5]
Określenie osoby odwołującej się.
[6]
Wskazanie decyzji, od której się odwołujemy.
[7]
Określenie wnioskowanej czynności (np. uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania)
[8]
Uzasadnienie odwołania.
[9]
Podpis skarżącego.
Podsumowanie modułu
W tej części kursu zostały wyjaśnione:
1. Możliwe formy nieudzielenia informacji publicznej
2. Stosowanie właściwych dróg odwoławczych
3. Skuteczność odpowiednich dróg odwoławczych