Moduł 1 - wersja tekstowa

Spis treści

Moduł 1. Wprowadzenie do podpisu elektronicznego

Postępowanie administracyjne

Wprowadzenie do postępowania administracyjnego

Idea stron postępowania

Strona postępowania

Zasada pisemności w postępowaniu administracyjnym

Elektroniczna forma dokumentu - aspekt prawny

Wymóg uwierzytelniania wnoszonych pism

Podpis weryfikowany profilem zaufanym ePUAP

Zasada równorzędności

Zasady zaufania do siebie stron postępowania

Weryfikacja tożsamości interesanta

Tożsamość osób będących stronami w postępowaniu

Tożsamość osób będących stronami w postępowaniu - wprowadzenie

Dokumenty stwierdzające tożsamość i obywatelstwo

Dowód osobisty

Rola dowodu osobistego

Zaświadczenie elektroniczne tożsamości

Weryfikacja tożsamości osoby

Tożsamość cyfrowa

Certyfikat kwalifikowany - forma

Tożsamość cyfrowa – funkcja

Uwierzytelnianie

Uwierzytelnianie – wprowadzenie

Metody uwierzytelniania użytkownika w sieci

Autoryzacja w świecie elektronicznym

Autoryzacja w świecie tradycyjnym

Proces logowania do konta na platformie ePUAP

Karta kryptograficzna

Uwierzytelnianie osób

e-urzędy

Podpis elektroniczny

Znacznik czasu

Cechy podpisu elektronicznego

Cechy certyfikatu kwalifikowanego.

Kwalifikowany podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą certyfikatu kwalifikowanego

Formaty i warianty podpisu elektronicznego

Karta kryptograficzna

Zabezpieczenia

Zakres działania podpisu elektronicznego

Elektronizacja procedowania i wymagania dotyczące uwierzytelniania dokumentów

Elektronizacja procedowania i wymagania dotyczące uwierzytelniania dokumentów - wprowadzenie  9

Dokument elektroniczny odpowiadający dokumentowi papierowemu 1

Dokument elektroniczny odpowiadający dokumentowi papierowemu 2

Formularz elektroniczny

Przechowywanie wzorów dokumentów elektronicznych

Centralne repozytorium

Idea formularza

Złożenie podpisu elektronicznego

Wniesienie  pisma w formie elektronicznej

Miejsce publikacji

Oświadczenie woli poprzez złożenie podpisu pod treścią na dokumencie lub przesyłką

Kto może złożyć podpis elektroniczny

Warunki, jakie musi spełnić podpis elektroniczny

Podsumowanie modułu

Moduł 1. Wprowadzenie do podpisu elektronicznego

Celem modułu jest przedstawienie podstawowych informacji z zakresu postępowania administracyjnego pod kątem zastosowania podpisu elektronicznego i profilu zaufanego, a także podstawy z zakresu uwierzytelniania osób biorących udział w postępowaniu administracyjnym oraz uwierzytelniania dokumentów.

Celami szkolenia są:

1.  Zapoznanie użytkownika z ideą postępowania rozumianego, jako sformalizowany tryb działań stron

2.  Przedstawienie idei obiegu pism/dokumentów w ramach postępowania

3.  Przedstawienie idei podpisu, jako oświadczenia woli pod treścią/pismem

4.  Zapoznanie użytkownika z praktycznym wykorzystaniem podpisu elektronicznego

W module zostaną przedstawione następujące zagadnienia:

1.  Postępowanie administracyjne

2.  Tożsamość osób będących stronami w postępowaniu

3.  Uwierzytelnianie

4.  Elektronizacja procedowania i wymagania dotyczące uwierzytelniania dokumentów

Postępowanie administracyjne

Wprowadzenie do postępowania administracyjnego

Administracja określana jest również jako działalność organizacyjna i wykonawcza w stosunku do władzy politycznej w państwie. Można ją rozumieć, jako zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie ustaw i w określonych prawem formach.

Idea stron postępowania

Interesant mający interes do organu reprezentowanego przez określony urząd, wraz z zakomunikowaniem urzędowi swoich potrzeb powoduje wszczęcie postępowania administracyjnego. Podmiot  występuje sam w swoim imieniu bądź w jego imieniu i na jego rzecz działa inny podmiot (pełnomocnik).

Strona postępowania

W każdym postępowaniu administracyjnym udział biorą strony.

Stronami postępowania mogą być:

1.  Osoby fizyczne - osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika;

2.  Osoby prawne;

3.  Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (urzędy publiczne);

4.  Organizacje społeczne.

Przykładowo obywatel będący osobą fizyczną mający interes prawny polegający na otrzymaniu pozwolenia na wycinkę drzewa, składa określony wniosek do odpowiedniego urzędu publicznego. Staje się tym samym interesantem, jedną ze stron postępowania. Drugą jest urząd, adresat wniosku.

Zasada pisemności w postępowaniu administracyjnym

Kodeks postępowania administracyjnego oraz ordynacja podatkowa ustanawiają istnienie zasady pisemności w postępowaniu administracyjnym. W ich rozumieniu sprawy administracyjne należy załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego.

Wracając do przykładu:

Interesant składa wniosek w formie pisemnej (dokument papierowy bądź elektroniczny). Nie może po prostu zadzwonić i ustnie zgłosić o swoim zapotrzebowaniu.

Złożenie wniosku skutkuje wszczęciem sprawy przez urząd.

Elektroniczna forma dokumentu - aspekt prawny

Ważną zmianę dotyczącą zasady pisemności wprowadziła Ustawa z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta wprowadziła nowelizację w Kodeksie postępowania administracyjnego dotyczącą zasady pisemności. Obok formy pisemnej prowadzenia spraw, dopuściła również formę dokumentu elektronicznego.

Zasada ta obejmuje również działania po stronie interesanta, dając mu możliwość wymiany informacji z urzędem drogą elektroniczną, w tym składana dokumentów elektronicznych (wniosków, podań) rozpoczynających bieg  spraw.

Wymóg uwierzytelniania wnoszonych pism

Pisma wnoszone drogą elektroniczną wymagają uwierzytelnienia. W tym celu można się posłużyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym weryfikowanym kwalifikowanym certyfikatem w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz Ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej.

Podpis weryfikowany profilem zaufanym ePUAP

Oprócz wyżej wymienionych form wnoszenia pism w toku prowadzonego postępowania administracyjnego można je uwierzytelniać również podpisem elektronicznym weryfikowanym profilem zaufanym ePUAP generowanym w środowisku Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (tzw. ePUAP).

Zasada równorzędności

Trzeba podkreślić że zarówno pisemna forma dokumentu elektronicznego jak i pisemna forma dokumentu papierowego są równorzędnymi i równoprawnymi formami załatwiania spraw.

Zasady zaufania do siebie stron postępowania

W tradycyjnym kontakcie interesanta z urzędem, interesant poprzez samo stawiennictwo w urzędzie właściwym miejscowo identyfikuje adresata swoich spraw. Interesant trafia do właściwej osoby (urzędnika), która zajmie się jego sprawą ze względu na posiadane kompetencje.

Weryfikacja tożsamości interesanta

Urzędnik może zweryfikować tożsamość interesanta poprzez zażądanie dowodu osobistego i/lub innych dokumentów. Obie strony relacji jaka nawiązała się między nimi, w toku procesu realizacji sprawy poprzez kontakt osobisty, zaufały sobie jako reprezentantom stron.

W ten sposób budowane jest zaufanie stron w świecie tradycyjnego przepływu dokumentów i realizacji spraw.

Tożsamość osób będących stronami w postępowaniu

Tożsamość osób będących stronami w postępowaniu - wprowadzenie

Dokumenty potwierdzające tożsamość osoby są wydawane w toku procesu realizowanego przez administrację państwową po identyfikacji i weryfikacji tożsamości osoby. Dane każdej zidentyfikowanej co do tożsamości i obywatelstwa polskiego osoby są również przetwarzane w odpowiednich rejestrach państwowych (PESEL).

Dokumenty stwierdzające tożsamość i obywatelstwo

W świecie tradycyjnym dowód osobisty, paszport są dokumentami stwierdzającym tożsamość i obywatelstwo osoby. Dowodem osobistym można się posługiwać w celu potwierdzania tożsamości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz w państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Dowód osobisty

Dokumenty potwierdzające tożsamość osoby są wydawane w toku procesu realizowanego przez administrację państwową po identyfikacji i weryfikacji tożsamości osoby. Osobom dorosłym wydaje się blankiet dowodu osobistego w formie podobnej do karty kredytowej. Dowód osobisty przywiązany jest do osoby poprzez personalizację blankietu (zdjęcie, dane osobowe). Dane każdej zidentyfikowanej co do tożsamości i obywatelstwa polskiego osoby są również przetwarzane w odpowiednich rejestrach państwowych (PESEL).

Rola dowodu osobistego

W świecie tradycyjnej komunikacji interesanta z urzędem dowód osobisty po weryfikacji zawartych w nim danych z osobą legitymującą się owym dowodem, jest elementem identyfikującym tożsamość osoby.

Zaświadczenie elektroniczne tożsamości

W świecie „elektronicznym“ (wirtualnym) dla zapewniania bezpieczeństwa i pewności obrotu prawnego (elektronicznej wymiany informacji na linii obywatel – urząd – obywatel) stosuje się zaświadczenia elektroniczne - kwalifikowane certyfikaty wydawane przez podmioty świadczące usługi certyfikacyjne oraz profil zaufany ePUAP.

Weryfikacja tożsamości osoby

Aby obywatel otrzymał certyfikat kwalifikowany, musi zostać zweryfikowana jego tożsamość. Dzieje się to w procesie wydawania certyfikatu kwalifikowanego. Również profil zaufany ePUAP jest wydawany po uprzedniej weryfikacji tożsamości osoby.

Jest to ważne aby w zdalnej wymianie informacji (np. interesant - urząd) urzędnik miał pewność, że interesant jest tym za kogo się podaje. W świecie tradycyjnym urzędnik wylegitymowałby interesanta z dowodu osobistego. W świecie Internetu urzędnik nie widzi interesanta a ma pewność co do jego tożsamości. Zapewnia to proces związany z użyciem certyfikatu cyfrowego. Wcześniej inny urzędnik zweryfikował tożsamość obywatela w procesie wydawania tego certyfikatu. Odtąd w transakcjach przez Internet posługując się takimi cyfrowymi certyfikatami strony ufają „tożsamości cyfrowej”. To zaufanie zapewnia odpowiednio zbudowana infrastruktura informatyczna, bezpieczne protokoły i organizacja procesów.

Tożsamość cyfrowa

Zarówno certyfikat kwalifikowany jak i profil zaufany wiążą osobę nimi się posługującą z jej tożsamością w świecie tradycyjnym. Osoba taka otrzymała tożsamość cyfrową. Pełni ona w świecie wirtualnym (Internet) rolę podobną do dowodu osobistego.

Certyfikat kwalifikowany - forma

Certyfikat kwalifikowany fizycznie znajduje się na karcie kryptograficznej. Ma ona formę podobną do karty kredytowej. Profil zaufany to certyfikat powiązany z odpowiednim kontem na platformie ePUAP.

Tożsamość cyfrowa – funkcja

Osoba, której wcześniej zweryfikowano tożsamość na podstawie dowodu osobistego, otrzymała tożsamość cyfrową. Posługując się nią w świecie wirtualnym, druga strona ufa, że ma do czynienia z właściwą osobą, tą za którą się ona podaje.

Uwierzytelnianie

Uwierzytelnianie – wprowadzenie

Uwierzytelnianie jest procesem polegającym na potwierdzeniu zadeklarowanej tożsamości podmiotu biorącego udział w wymianie informacji. Celem uwierzytelniania jest uzyskanie określonego poziomu pewności, że dany podmiot jest w rzeczywistości tym, za który się podaje.

Metody uwierzytelniania użytkownika w sieci

Jednym z podstawowych problemów funkcjonowania wymiany informacji opartej o sieci komputerowe (w tym Internet), jest uwierzytelnianie użytkowników nawiązujących współpracę poprzez sieć. „Klasyczne“ metody uwierzytelniania użytkownika w sieci obejmują zazwyczaj:

1. Logowanie użytkownika poprzez nazwę i hasło (tak najczęściej logujemy się do poczty internetowej, czyli popularnej skrzynki e-mailowej)

2. Metody oparte o podpis elektroniczny

3. Różne typy urządzeń (karty z zapisem magnetycznym, tokeny)

4. Rozwiązania specjalne oparte o cechy biologiczne użytkowników (nowoczesne komputery są wyposażone zwykle w czytniki linii papilarnych)

Autoryzacja w świecie elektronicznym

W procesie komunikacji elektronicznej mamy również do czynienia z przydzieleniem użytkownikowi określonych praw (prawo do konta pocztowego, prawo do składania dokumentów). Działanie to nazywa się autoryzacją.

Kolejne etapy procesu komunikacji elektronicznej:

1. Identyfikacja (przedstawienie się: podanie nazwy, wylegitymowanie się kartą kryptograficzną)

2. Uwierzytelnienie (podanie hasła, podanie PIN)

3. Autoryzacja (nabycie uprawnień)

Autoryzacja w świecie tradycyjnym

W świecie tradycyjnym, interesant przedstawia się urzędnikowi (identyfikacja), ten weryfikuje tożsamość interesanta (uwierzytelnienie) i po pozytywnej weryfikacji akceptuje jego prawa, np. prawo do wglądu w akta sprawy (autoryzacja).

W świecie wirtualnym taki proces przebiega automatycznie i często w sposób, którego nie jesteśmy do końca świadomi.

Proces logowania do konta na platformie ePUAP

Logowanie do poczty elektronicznej to podanie nazwy (identyfikacja) i hasła (uwierzytelnienie). Następnie serwer pocztowy w przypadku pozytywnego uwierzytelnienia daje użytkownikowi dostęp do jego konta. Podobnie przebiega proces logowania do konta na platformie ePUAP.

Karta kryptograficzna

Użycie karty kryptograficznej również przebiega w podobnych etapach. Identyfikacją jest wylegitymowanie się kartą (wsadzenie do czytnika). Podanie PIN rozpoczyna uwierzytelnienie, zaś autoryzacją jest wprowadzenie oprogramowania i karty w odpowiedni tryb, np. składania podpisu elektronicznego. Oprogramowanie może odmówić złożenia podpisu elektronicznego w określonych warunkach, np. przeterminowania certyfikatu zapisanego na karcie.

Uwierzytelnianie osób

Uwierzytelnia się/uwierzytelniane są osoby wobec innej osoby np.:

• Interesant wobec urzędnika

• Użytkownik wobec systemu informatycznego

• Dokumenty papierowe, dokumenty elektroniczne

• System informatyczny wobec systemu informatycznego

e-urzędy

Jak już wiesz w dobie powszechnej elektronizacji i cyfryzacji przenosi się do świata wirtualnego coraz więcej działań, w tym kontakty obywateli z urzędami publicznymi. Urzędy zdalne umożliwiają kontakty i procedowanie spraw, bez potrzeby osobistego stawiennictwa. Nazywamy je e-urzędami.

W praktyce do uwierzytelnień w świecie wirtualnym w kontaktach z e-urzędem wykorzystuje się podpis elektroniczny.

Podpis elektroniczny

Podpis elektroniczny to wynik odpowiedniej operacji przeobrażenia struktury podpisywanego dokumentu wraz z  innymi danymi (m.in. danymi z certyfikatu). Jego moc wynika z infrastruktury technicznej, organizacyjnej oraz prawnej. Mówi się w tym przypadku o tzw. infrastrukturze klucza publicznego. Poprzez swoją hierarchiczną strukturę zaufania, której elementem jest certyfikat klucza publicznego zapewnia autentyczność podpisanym dokumentom, ich integralność oraz niezaprzeczalność pochodzenia.

Podpis elektroniczny nie jest skanem podpisu własnoręcznego umieszczonego na dokumencie papierowym. Generowanie podpisu elektronicznego to złożony proces wykonywany automatycznie w komputerze oraz karcie kryptograficznej w której szczegóły użytkownik nie musi wnikać.

Znacznik czasu

Należy wiedzieć, że istnieją inne poświadczenia o formie podpisu elektronicznego. Dotyczy to np. tzw. znacznika czasu (timestamp). Jest to rodzaj podpisu elektronicznego składanego przez zaufany zewnętrzny podmiot najczęściej na już podpisanym przez osobę dokumencie. Zwiększa on wartość dowodową dokumentu poprzez wskazanie daty od której dokument istniał. Wywołuje skutki prawne daty pewnej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Cechy podpisu elektronicznego

Podpisany dokument nabiera następujących cech:

• Integralności - jakakolwiek ingerencja w podpisany dokument będzie ujawniona w momencie weryfikacji

• Autentyczności - jednoznacznie wskazane jest jego pochodzenie (autor podpisu)

• Niezaprzeczalności - osoba podpisująca nie może wyprzeć się złożonego podpisu

Cechy certyfikatu kwalifikowanego

Kwalifikowany certyfikaty podpisu elektronicznego zawiera między innymi następujące informacje:

Dane identyfikujące kwalifikowanego dostawcę usług zaufania wydającego kwalifikowane certyfikaty, obejmujące co najmniej państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym dostawca ma siedzibę, oraz

  o w odniesieniu do osoby prawnej: nazwę i, w stosownym przypadku, numer rejestrowy zgodnie z oficjalnym rejestrem kwalifikowanych dostawców usług zaufania,

  o w odniesieniu do osoby fizycznej: imię i nazwisko tej osoby

Zaawansowany podpis elektroniczny lub zaawansowaną pieczęć elektroniczną wydającego kwalifikowanego dostawcy usług zaufania

Dane identyfikujące podpisującego - co najmniej jego imię i nazwisko  lub pseudonim; jeżeli używany jest pseudonim, fakt ten jest jasno wskazany

Dane służące do walidacji podpisu elektronicznego, które odpowiadają danym służącym do składania podpisu elektronicznego

Dane dotyczące początku i końca okresu ważności certyfikatu

Kod identyfikacyjny certyfikatu, który musi być niepowtarzalny dla kwalifikowanego dostawcy usług zaufania.

Kwalifikowany podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą certyfikatu kwalifikowanego

W praktyce używa się skrótu myślowego określającego kwalifikowany podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą certyfikatu kwalifikowanego jako podpis bezpieczny.

Kwalifikowany podpis elektroniczny ma najwyższy poziom wiarygodności. Ponadto kwalifikowany podpis elektroniczny oparty na kwalifikowanym certyfikacie wydanym w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest uznawany za kwalifikowany podpis elektroniczny we wszystkich pozostałych państwach członkowskich.

Formaty i warianty podpisu elektronicznego

Użytkownik spotka się również z tzw. formatami podpisu elektronicznego. Dominował tu będzie format XAdES. Format podpisu to zagadnienie techniczne i nie powinno zaprzątać głowy użytkownika.

W trakcie używania podpisu elektronicznego w różnych aplikacjach pojawić się może jego rozróżnienie ze względu na sposób powiązania z podpisywanym dokumentem. Będą to np. podpis zewnętrzny i podpis wewnętrzny, choć mogą tu być stosowane inne nazwy. Użytkownik  powinien polegać tu na sugestiach jakie daje aplikacja. Należy jedynie wiedzieć, ze podpis wewnętrzny tworzy jeden plik podpisu w którym znajduje się podpisany dokument, zaś podpis zewnętrzny tworzy dwa pliki; plik podpisu i plik dokumentu.

Karta kryptograficzna

W przypadku bezpiecznego podpisu elektronicznego podpis wykonuje się korzystając z zewnętrznego komponentu - karty kryptograficznej. Na karcie kryptograficznej zapisane są komponenty do składania podpisu, w tym klucz prywatny oraz certyfikat cyfrowy. Taka karta przywiązana jest do osoby na którą wskazuje zawarty w niej certyfikat. Karta musi być w wyłącznej dyspozycji osoby na którą została wystawiona. Jej użycie wymaga wsadzenia jej do czytnika kart podłączonego do komputera (równoznaczne to jest z identyfikacją) oraz podania PINu (uwierzytelnienia). Karta dokona podpisu pod wskazanym i przygotowanym przez komputer plikiem dokumentu.

Zabezpieczenia

W przypadku profilu zaufanego jest on powiązany z kontem do którego należy się zalogować na platformie ePUAP. Po takim uwierzytelnieniu się do konta użytkownik może dokonać podpisu zaufanym profilem. Dodatkowym zabezpieczeniem jest konieczność podania sekretnego kodu wysłanego przez platformę ePUAP innym środkiem komunikacji (e-mail, SMS). Na platformie ePUAP można również użyć podpisu kwalifikowanego. Praktyczne wykorzystanie będzie pokazane w module drugim kursu.

Zakres działania podpisu elektronicznego

Mówiąc o podpisie elektronicznym w kontekście jego składania trzeba wskazać zakres tego działania. Złożyć podpis elektroniczny można na dokumencie elektronicznym ale również na przesyłce do urzędu.

Elektronizacja procedowania i wymagania dotyczące uwierzytelniania dokumentów

Elektronizacja procedowania i wymagania dotyczące uwierzytelniania dokumentów - wprowadzenie

Regułą jest, że elektroniczna administracja udostępnia możliwość komunikacji z interesantem poprzez Internet, bez konieczności osobistego stawiennictwa.

W elektronicznej administracji dokument elektroniczny odpowiada dokumentowi papierowemu.

Dokument elektroniczny odpowiadający dokumentowi papierowemu 1

Dokument elektroniczny jest określoną strukturą danych złożoną w odpowiednim typie pliku. Aby zobaczyć jego treść należy użyć do tego odpowiednich programów komputerowych. Takimi aplikacjami są m.in. Word (typ .doc) oraz Adobe Reader (typ .pdf). Należy mieć świadomość sposobu wizualizacji przez aplikacje określonych dokumentów. Nie musi być ona zgodna z tym, jak działamy w świecie tradycyjnego dokumentu papierowego, w którym rozumiemy  całą treść i kontekst intuicyjnie. Składając podpis własnoręczny poświadczamy wolę pod takim jednoznacznym obrazem.

Dokument elektroniczny odpowiadający dokumentowi papierowemu 2

Dokument elektroniczny może używać rozmaitych technik, np. makr powodujących odmienne widoki wizualizowane przez aplikacje. Osoba podpisująca taki dokument powinna mieć tego świadomość. Zaleca się aby dokumenty poddawane podpisywaniu elektronicznemu były pozbawione tych technik.

Formularz elektroniczny

Formularz elektroniczny to odpowiednie oprogramowanie wyświetlające interfejs użytkownika, służące do wytworzenia dokumentu elektronicznego. Poprzez wyświetlony interfejs użytkownik wprowadza wymagane dane w odpowiednie pola. Z tak zestawionych danych oprogramowanie generuje jednorodny (pola z danymi zastąpione są wpisanymi w nie wartościami) dokument elektroniczny.

Wprowadza się specjalne techniki wizualizacji interfejsu formularza oraz techniki weryfikujące wartości (wielkość i rodzaj tekstów, liczb) wpisywane w pola formularza aby uniknąć przekłamań i błędów. Realizują to wzorce dokumentów.

Formularz jest wyświetlany w sposób określony w takim wzorcu. Wzorce przechowywane są w dedykowanych do tego repozytoriach. Tak funkcjonuje m. in. ePUAP.

Przechowywanie wzorów dokumentów elektronicznych

Wzory dokumentów elektronicznych wraz z opisem ich zakresu użytkowego są przechowywane w odpowiedniej bazie wzorów i na bieżąco uaktualniane, jeśli tylko zajdzie taka potrzeba (baza ta nazywa się Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych).

Centralne repozytorium

Centralne repozytorium jest prowadzone przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w ramach ePUAP. Umieszczenie wzoru dokumentu odbywa się na wniosek przedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego za wzór i jego zgodność z przepisami prawa. Mamy więc zawsze pewność, że używany formularz jest aktualny i nie zawiera błędów. Dodatkową funkcją elektronicznego formularza jest zwykle wstępne sprawdzenie poprawności wypełnienia dokumentu.

Idea formularza

Ideą formularza jest ułatwienie wymiany informacji między stronami. Strona nie musi zajmować się tworzeniem treści pisma (przekazywaniem określonych informacji/danych w odpowiednim kontekście) lecz wpisuje określone wartości w wyświetlane pola. W dalszym toku procedowania sprawy dane takie mogą być automatycznie ekstrahowane.

Złożenie podpisu elektronicznego

Niezależnie od sposobu działania formularza, użytkownik po jego wypełnieniu podpisuje końcowy efekt pracy oprogramowania: sporządzony dokument elektroniczny o jednolitej nieedytowalnej formie. Przy sporządzaniu wzorów dokumentów elektronicznych stosuje się międzynarodowe standardy dotyczące sporządzania dokumentów elektronicznych przez organy administracji publicznej. Musi być także uwzględniona konieczność podpisywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym.

Wniesienie  pisma w formie elektronicznej

Na gruncie Kodeksu postępowania administracyjnego wniesienie  pisma w formie elektronicznej wymaga przekazywania danych w ustalonym formacie wskazanym we wzorze pisma. Warunek ten odnosi się do przypadków, gdy szczególny przepis prawa wymaga stosowania formularza. Organ ma wtedy obowiązek publikowania na stronie internetowej formularzy pozwalających na uzyskanie danych zgodnych z ustalonym formatem.

Miejsce publikacji

W zgodzie z Ustawą o dostępie do informacji publicznej właściwym miejscem publikacji jest strona podmiotowa Biuletynu Informacji Publicznej (BIP). Na tej stronie mogą być także zamieszczane odnośniki do formularzy umieszczonych w innym miejscu – np. na podmiotowej stronie WWW.

Podmiot publiczny musi zapewnić nieodpłatnie weryfikację zgodności pisma wnoszonego do tego podmiotu lub przez ten podmiot doręczanego, ze wzorem dokumentu elektronicznego. Ma także obowiązek weryfikacji podpisu osoby, która podpisała pismo.

Oświadczenie woli poprzez złożenie podpisu pod treścią na dokumencie lub przesyłką

Na gruncie prawa cywilnego do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie. Oświadczenie woli, złożone w postaci elektronicznej, opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Kto może złożyć podpis elektroniczny

Osobą składającą podpis elektroniczny może być jedynie osoba fizyczna, ponieważ podpis elektroniczny jest odpowiednikiem podpisu własnoręcznego w postaci elektronicznej. Podpis własnoręczny, ze swej istoty, może złożyć tylko człowiek. Zaś każda jednostka organizacyjna, w tym instytucja, osoba prawna, urząd, firma, placówka itp. może posłużyć się pieczęcią elektroniczną. Wszelkie dokumenty takich jednostek organizacyjnych podpisują osoby upoważnione do ich reprezentowania.

Warunki, jakie musi spełnić podpis elektroniczny

Aby podpis elektroniczny mógł zostać zastosowany do uwierzytelniania elektronicznych oświadczeń woli, konieczne jest spełnienie trzech warunków:

Po pierwsze muszą być zastosowane technologie kwalifikowanego podpisu. 

Po drugie musi istnieć możliwość weryfikacji złożonego podpisu z zastosowaniem kwalifikowanego certyfikatu. 

Po trzecie podpis elektroniczny musi być złożony w okresie ważności kwalifikowanego certyfikatu służącego do jego weryfikacji.

Podsumowanie modułu

W tej części kursu zostały wyjaśnione:

1.  Idea postępowania rozumianego jako sformalizowany tryb działań stron

2.  Idea obiegu pism/dokumentów w ramach postępowania 

3.  Idea podpisu jako oświadczenia woli pod treścią/pismem

4.  Praktyczne wykorzystanie podpisu elektronicznego

Ostatnia modyfikacja: czwartek, 4 styczeń 2018, 16:09