Moduł 1 - wersja tekstowa

Spis treści

Moduł 1. E-Administracja – zasady ogólne

Akty prawne dotyczące e-administracji

Podstawy działania e-administracji - regulacje

Podstawy działania e-administracji - regulacje

Ustawa o informatyzacji – podmioty objęte regulacjami

Ustawa o informatyzacji – podmioty objęte regulacjami cd.

Zasady, które określa ustawa

Rozporządzenia wykonawcze do UOIDPRZP

Kodeks postępowania administracyjnego

Kodeks postępowania administracyjnego

Inne artykuły k.p.a.

Ordynacja podatkowa

Dokument elektroniczny i portal podatkowy

Zezwolenie na składanie deklaracji drogą elektroniczną

Dokument elektroniczny i portal podatkowy

Sposób przesyłania i rodzaje podpisu elektronicznego

Ordynacja podatkowa c.d.

Inne kwestie regulowane ordynacją podatkową

Podstawowe pojęcia używane w e-Administracji

Podstawowe pojęcia związane z e-Administracją

System teleinformatyczny

Środki komunikacji elektronicznej

Elektroniczna platforma usług administracji publicznej

ePUAP

ePUAP – co to jest?

Elektroniczna skrzynka podawcza

Elektroniczna skrzynka podawcza

Katalog spraw – katalog usług

Katalog spraw

Opis spraw w katalogu spraw

Uwierzytelnianie

Profil zaufany ePUAP

Profil zaufany ePUAP – definicje powiązane

Podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP

Podpis systemowy ePUAP

Profil zaufany ePUAP - podsumowanie

Inne pojęcia

Ustawa o podpisie elektronicznym - definicje

Kilka definicji

Podpis elektroniczny

Kwalifikowany podpis elektroniczny

Osoba składająca podpis elektroniczny

Dane służące do składania podpisu elektronicznego

Urządzenie służące do składania podpisu elektronicznego

Kwalifikowany podmiot świadczący usługi certyfikacyjne

Certyfikat

Znakowanie czasem

może być wykorzystywany doWeryfikacja bezpiecznego podpisu elektronicznego

Podsumowanie

Jakie sprawy zgodnie z przepisami może załatwić interesant w formie elektronicznej w najczęściej spotykanych urzędach

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w ZUS

Portal Usług Elektronicznych (PUE) ZUS

Portal usług elektronicznych ZUS

Wirtualny Doradca

PUE ZUS – wybór sposobu rejestracji

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Urzędzie Skarbowym

E-Deklaracje

E-Deklaracje – co to jest?

Podpis elektroniczny

Podpis elektroniczny

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

CEIDG – co to jest?

Dostępne tryby postępowania

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Starostwie Powiatowym

Podpis elektroniczny

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Urzędzie Marszałkowskim

Sprawy w Urzędzie Marszałkowskim

Sprawy wymagające tradycyjnej formy pisemnej

Sprawy wymagające tradycyjnej formy pisemnej

Sprawy wymagające osobistego stawiennictwa

Jak uzyskać: bezpieczny podpis elektroniczny, profil zaufany, jakie są inne sposoby identyfikacji użytkownika

Jak pozyskać podpis elektroniczny z kwalifikowanym certyfikatem

Różne sposoby pozyskania podpisu elektronicznego z certyfikatem

Cechy certyfikatu kwalifikowanego

Gdzie kupić zestaw certyfikacyjny?

Dla kogo i na jak długo?

Rejestracja na ePUAP

Inne sposoby identyfikacji użytkownika

Login i hasło

Zestaw unikalnych danych

Rodzaje spraw w postępowaniu administracyjnym.

Sprawy, które można załatwić całkowicie przez internet i które nie wymagają uwierzytelnienia i logowania

Elektroniczne Księgi Wieczyste (EKS)

Elektroniczne Księgi Wieczyste – regulacje prawne

Przeglądanie Ksiąg Wieczystych

Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

KRS – co to jest?

Regulacje prawne

KRS - Podsumowanie

Sprawy, które częściowo można załatwić przez internet

Moduł 1. E-Administracja – zasady ogólne

W tym module zostaną zrealizowane następujące cele edukacyjne:

·    Przekazanie wiedzy dotyczącej przepisów prawa, pozwalających na załatwianie spraw w formie elektronicznej.

·    Uzyskanie szczegółowych informacji co do konkretnych spraw, które mogą być załatwiane w formie elektronicznej.

·    Umiejętność uzyskania bezpiecznego podpisu elektronicznego lub innego sposobu identyfikacji użytkownika, zgodnego z przepisami prawa.

·    Odróżnienie kategorii spraw, w których ww. identyfikacja użytkownika nie jest wymagana, i umiejętność ich załatwienia.

·    Zwiększenie ilości spraw, załatwianych przez kursanta w formie elektronicznej.

·    Samodzielne poszukiwanie i odnajdowanie przepisów, dotyczących e-Administracji.

Zawartość merytoryczna

Ta część kursu zawiera treści dotyczące podstaw prawnych polskiej e-administracji. Omówione zostaną najważniejsze ustawy i rozporządzenia, w tym:

·    ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne wraz z rozporządzeniami wykonawczymi,

·    kodeks postępowania administracyjnego

·    i ordynacja podatkowa.

Te akty prawne zawierają szereg definicji pojęć związanych z e-administracją. W dalszej kolejności zostaną przedstawione przykładowe sprawy, które można zrealizować drogą elektroniczną oraz takie, które wymagają tradycyjnej formy pisemnej. Tę część szkolenia zakończą informacje o tym jak uzyskać bezpieczny podpis elektroniczny oraz profil zaufany ePUAP, a także jakie są inne, akceptowane w procesie realizacji spraw drogą elektroniczną, formy identyfikacji użytkownika.   

Akty prawne dotyczące e-administracji

W tej części kursu przybliżone zostaną regulacje prawne polskiej e-administracji.

Podstawy działania e-administracji - regulacje

Podstawy polskiej administracji to szereg aktów i regulacji prawnych. 

Wśród nich należy wymienić:

Ustawę o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (z 2005 roku) – w której można znaleźć definicje podstawowych pojęć i wytyczne w zakresie funkcjonowania e-administracji 

Rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy z 2014 roku – uszczegóławiające m.in. zakres i warunki korzystania z elektronicznej platformy usług administracji publicznej oraz zasady potwierdzania, przedłużania ważności, unieważniania oraz wykorzystania profilu zaufanego

Kodeks postępowania administracyjnego (z 1960 roku, aktualizowany w roku 2017)

Ustawę o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (z 2016 roku)


a także wiele innych ustaw, które w zasadniczy sposób odnoszą się do usług świadczonych w ramach e-administracji, w tym:

Ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (z 1997 roku) z rozporządzeniami wykonawczymi z 2017 roku i wcześniejszymi.

Ustawę o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (z 2017 roku) regulującą funkcjonowanie Elektronicznych Ksiąg Wieczystych

Ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (z 2016 roku) regulującą zasady funkcjonowania Centralnej Ewidencja i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Podstawy działania e-administracji - regulacje

W wymienionych wcześniej aktach znajdziemy odniesienia do szeregu innych aktów prawnych, regulujących szczegółowe kwestie pośrednio związane z e-administracją, a są nimi:

·    Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną

·    Ustawa o ochronie baz danych

·    Ustawa o ochronie danych osobowych

·    Prawo telekomunikacyjne

·    Ustawa o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach

i wiele, wiele innych…

W dalszej części kursu przybliżone zostaną fragmenty i kluczowe regulacje wybranych aktów prawnych.

Ustawa o informatyzacji – podmioty objęte regulacjami

Aktem, któremu poświęcimy więcej uwagi jest ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Zapisy ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne stosuje się do:

·    organów administracji rządowej, organów kontroli państwowej i ochrony prawa, sądów, jednostek organizacyjnych prokuratury, a także jednostek samorządu terytorialnego i ich organów,

·    jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,

·    funduszy celowych,

Ustawa o informatyzacji – podmioty objęte regulacjami cd.

... a także do:

·    samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz spółek wykonujących działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej,

·    Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,

·    Narodowego Funduszu Zdrowia,

·    państwowych lub samorządowych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu realizacji zadań publicznych

Z obowiązku tego wyłączone są nieliczne podmioty takie jak Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Kancelaria Sejmu, Kancelaria Senatu, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz Narodowego Banku Polskiego. Z niektórych przepisów ustawy zwolnione są także inne jednostki i instytucje.

Zasady, które określa ustawa

Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne określa zasady:

·    dofinansowania projektów informatycznych,

·    ustalania minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych, 

·    dostosowania systemów teleinformatycznych ,

·    dostosowania rejestrów publicznych i wymiany informacji

·    kontroli projektów informatycznych ,

·    wymiany informacji drogą elektroniczną,

·    ustalania i publikacji specyfikacji rozwiązań stosowanych w oprogramowaniu,

·    funkcjonowania elektronicznej platformy usług administracji publicznej „ePUAP”,

·    funkcjonowania Centralnego Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych w skrócie CRWDE.

Rozporządzenia wykonawcze do UOIDPRZP

Analiza zapisów prawnych dotyczących profilu zaufanego ePUAP powinna uwzględniać także dwa rozporządzenia:

Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji w sprawie zakresu i warunków korzystania z elektronicznej platformy usług administracji publicznej – gdzie oprócz dokładnych definicji związanych z ePUAP pojęć znajdziemy wymagania dotyczące danych niezbędnych do założenia konta w systemie ePUAP, czy praw i zasad obowiązujących w systemie (w tym kto i w jaki sposób informuje o przerwach w działaniu systemu ePUAP).

Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji w sprawie profilu zaufanego i podpisu zaufanego. W tym rozporządzeniu również znajdziemy szereg ważnych definicji i zasad, w tym procedurę potwierdzania profilu zaufanego ePUAP, zasady określające ważność profilu i jego odnowienie, zdefiniowanie przypadków, w których nie dokonuje się potwierdzenia profilu zaufanego i w których profil zaufany traci ważność czy powinności osoby posiadającej profil zaufany (ochrona przed dostępem osób trzecich, zapewnienie poufności danych i niezwłoczne unieważnienie profilu w przypadku utraty kontroli nad kontem użytkownika).

Kodeks postępowania administracyjnego

Kodeks postępowania administracyjnego jest jednym z dokumentów legislacyjnych regulujących kwestie funkcjonowania administracji publicznej, w tym także kwestie załatwiania spraw w urzędach.

Kodeks postępowania administracyjnego

Wybrane artykuły  Kodeksu postępowania administracyjnego odnoszą się do e-administracji. Oto kilka przykładów. Pierwszy z nich określa możliwość korzystania ze środków komunikacji elektronicznej.

Artykuł 14 Kodeksu Postępowania Administracyjnego dopuszcza możliwość załatwienia sprawy w formie dokumentu elektronicznego doręczanego środkami komunikacji elektronicznej. Jednocześnie po szczegóły odsyła do  ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Inne artykuły k.p.a.

Inne artykuły Kodeksu postępowania administracyjnego mówią o:

·    warunkach, jakie mają być spełnione aby doręczanie pism drogą elektroniczną było możliwe,

·    elementach zawartych w zawiadomieniu przesyłanym drogą elektroniczną,

·    zasadach doręczania pism drogą elektroniczną,

·    innych aktach prawnych powiązanych z kodeksem postępowania administracyjnego.

Więcej informacji na ten temat znajduje się w module drugim, w temacie „Załatwienie sprawy na podstawie k.p.a.”.

Ordynacja podatkowa

Ordynacja podatkowa to ustawa z 29 sierpnia 1997. Zapisy tej ustawy regulują polskie prawo podatkowe. W tym dokumencie też można znaleźć zapisy regulujące sprawy związane z komunikacją drogą elektroniczną z urzędami.

Dokument elektroniczny i portal podatkowy

W zasadzie ordynacja podatkowa nie zawiera nowej definicji dokumentu elektronicznego. W tej sprawie odwołuje czytelnika do ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Jest natomiast wyjaśnione co to jest portal podatkowy. Jest to system teleinformatyczny administracji podatkowej służący do kontaktu organów podatkowych (np. urzędu skarbowego) z obywatelami (np. podatnikami, płatnikami i inkasentami). Portal służy w szczególności do przesyłania podań, składania deklaracji oraz doręczania pism organów podatkowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Zezwolenie na składanie deklaracji drogą elektroniczną

 Artykuł 3a Ordynacji podatkowej zezwala na składanie za pomocą środków komunikacji elektronicznej deklaracji, chyba, że odrębne przepisy stanowią inaczej.

Złożenie takiej deklaracji jest potwierdzane przez organ podatkowy, elektroniczną skrzynkę podawczą systemu teleinformatycznego administracji skarbowej lub portal podatkowy również za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Dokument elektroniczny i portal podatkowy

Dwa elementy jakie są obowiązkowe na deklaracji to:

·    dane w ustalonym formacie elektronicznym, zawarte we wzorze deklaracji określonym w odrębnych przepisach oraz

·    jeden podpis elektroniczny.

Sposób przesyłania i rodzaje podpisu elektronicznego

Ten sam artykuł (3b) ordynacji podatkowej wskazuje, że minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia:

·    sposób przesyłania deklaracji i podań za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz

·    rodzaje podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone poszczególne typy deklaracji lub podań.

Ordynacja podatkowa c.d.

Więcej informacji na temat przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie załatwiania spraw urzędowych znajduje się w module drugim.

Inne kwestie regulowane ordynacją podatkową

Ordynacja podatkowa reguluje także wiele innych kwestii związanych z komunikacją drogą elektroniczną. Znajdziemy tam między innymi odpowiedzi na pytania:

- kto i w jaki sposób może podpisać deklaracje składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej,

- jak w takim przypadku wygląda pełnomocnictwo i jakie musi spełnić warunki,

- gdzie można znaleźć wzór takiego pełnomocnictwa,

- kto i w jaki sposób reguluje sposób przesyłania informacji podatkowej za pomocą środków komunikacji elektronicznej,

- komu i na jakich warunkach może zostać wydane upoważnienie do podpisywania pism w formie dokumentu elektronicznego,

- jakie są warunki doręczania pism elektronicznych.

Podstawowe pojęcia używane w e-Administracji

Dla lepszego zrozumienia treści aktów legislacyjnych zamieszczono w nich wyjaśnienia najczęściej używanych pojęć. W odniesieniu do e-Administracji należy zwrócić uwagę na co najmniej dwa takie akty prawne:

- artykuł 3 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne

oraz 

- artykuł 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające Dyrektywę 1999/93/WE.

Podstawowe pojęcia związane z e-Administracją

W artykule 3 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne zawarto 26 definicji.

W dalszej części kursu omówiono te najważniejsze z punktu widzenia obywatela – użytkownika systemów informatycznych administracji.

Dokument elektroniczny

Pojęcie, które wyjaśnimy jako pierwsze to Dokument elektroniczny. Ustawa określa dokument elektroniczny jako stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych, uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym  nośniku danych.

System teleinformatyczny

Dokument elektroniczny jest najczęściej używany w systemie teleinformatycznym. System taki jest jednym z podstawowych elementów funkcjonowania e-Administracji, a w ustawie termin ten określono jako zespół współpracujących ze sobą urządzeń informatycznych i oprogramowania zapewniający przetwarzanie, przechowywanie, a także wysyłanie i odbieranie danych przez sieci telekomunikacyjne za pomocą właściwego dla danego rodzaju sieci telekomunikacyjnego urządzenia końcowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (czyli takiego, które jest  przeznaczone do podłączenia bezpośrednio lub pośrednio do zakończeń sieci);

Środki komunikacji elektronicznej

Środki komunikacji elektronicznej to zwrot występujący w niemal każdym dokumencie legislacyjnym dotyczącym e-Administracji. Tym razem ustawa o informatyzacji zawiera tylko odwołanie do innej ustawy i w celu wyjaśnienia czym są środki telekomunikacji elektronicznej poleca definicję z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Według tej ustawy środki komunikacji elektronicznej to  rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną.

Elektroniczna platforma usług administracji publicznej

Przykładem systemu, którego celem jest udostępnianie i realizacja usług administracji publicznej możliwych do realizacji za pomocą środków komunikacji elektronicznej jest Elektroniczna platforma usług administracji publicznej (w skrócie ePUAP). ePUAP to dokładnie system teleinformatyczny, w którym instytucje publiczne udostępniają usługi przez pojedynczy punkt dostępowy w sieci Internet.

ePUAP

Największą przedsięwzięciem w polskiej e-administracji jest Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (w skrócie ePUAP), dostępna  pod adresem epuap.gov.pl.  Jest to system informatyczny, dzięki któremu obywatele mogą załatwiać sprawy urzędowe za pośrednictwem Internetu, a przedstawiciele podmiotów publicznych – udostępniać swoje usługi  w postaci elektronicznej.

ePUAP – co to jest?

ePUAP zapewnia sprawną komunikację pomiędzy:

·    obywatelami i urzędami

·    przedsiębiorcami i urzędami

·    oraz między organami administracji

Podmioty publiczne mogą wykorzystywać do świadczenia usług w postaci elektronicznej w szczególności następujące funkcje ePUAP:

·    tworzenie i obsługa dokumentów elektronicznych przez osoby fizyczne i podmioty;

·    przesyłanie dokumentów elektronicznych;

·    wymiana danych między ePUAP a innymi systemami teleinformatycznymi;

·    identyfikacja użytkowników i rozliczalność ich działań;

·    weryfikacja podpisu elektronicznego;

·    tworzenie usług podmiotu publicznego lub usług kilku podmiotów publicznych współdziałających ze sobą, zbudowanych na podstawie dwóch lub więcej usług;

·    obsługa płatności elektronicznych;

·    potwierdzanie profilu zaufanego ePUAP.

Elektroniczna skrzynka podawcza

Jednym z podstawowych narzędzi ePUAP jest elektroniczna skrzynka podawcza (w skrócie ESP). ESP to dostępny publicznie środek komunikacji elektronicznej służący do przekazywania dokumentu elektronicznego do podmiotu publicznego przy wykorzystaniu powszechnie dostępnego systemu teleinformatycznego.

Elektroniczna skrzynka podawcza

Elektroniczną skrzynkę podawczą mogą zakładać instytucje administracji publicznej (urzędy, ministerstwa, organy państwowe, jednostki samorządowe), które są zobowiązane do świadczenia usług drogą elektroniczną. 

Elektroniczna Skrzynka Podawcza funkcjonuje na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania i doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych.

Katalog spraw – katalog usług

Wszystkie możliwe do załatwienia przez ePUAP sprawy zostały skatalogowane, czyli podzielone na działy tematyczne. Taki katalog spraw (nazywany w ustawie katalogiem usług) to rejestr, udostępniony na elektronicznej platformie usług administracji publicznej, zawierający informacje o usługach udostępnianych przez podmioty publiczne.

Katalog spraw

Katalog Spraw na platformie ePUAP zawiera pełną listę spraw możliwych do załatwienia drogą elektroniczną.

Katalog ten pozwala na:

·    Wyszukiwanie, filtrowanie i przeglądanie informacji o sprawach,

·    Tworzenie i wypełnianie formularzy elektronicznych,

·    Wysyłanie dokumentów elektronicznych do odpowiednich urzędów,

·    Monitorowanie spraw.

Opis spraw w katalogu spraw

Zgodnie z rozporządzeniem regulującym ePUAP, w systemie tym dostępny jest katalog usług zawierający informacje o usługach, a w szczególności:

·    podstawę prawną usługi;

·    nazwę usługi;

·    nazwę usługodawcy;

·    cel usługi;

·    odbiorców usługi;

·    kategorię usługi;

·    umiejscowienie usługodawcy według podziału administracyjnego kraju.

Uwierzytelnianie

Załatwianie spraw urzędowych drogą elektroniczną często wymaga potwierdzenia faktu kto dany dokument złożył i czy osoba ta jest tą, za którą się podaje. W tradycyjnych kontaktach z urzędem taką funkcję pełni proces wylegitymowania osoby (np. poprzez okazanie dokumentu tożsamości) i złożenie na przekazywanym dokumencie (np. formularzu) własnoręcznego podpisu. Proces ten nazywany jest uwierzytelnianiem.

Uwierzytelnianie w procesie załatwiania spraw drogą elektroniczną zostało rozwiązane na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest podpis elektroniczny, a drugim profil zaufany ePUAP.

Podpis elektroniczny zostanie omówiony w dalszej części kursu, natomiast teraz wyjaśnimy czym jest profil zaufany ePUAP.

Profil zaufany ePUAP

Profil zaufany ePUAP, zgodnie z definicją zamieszczoną w ustawie o informatyzacji, to zestaw informacji identyfikujących i opisujących podmiot lub osobę będącą użytkownikiem konta na ePUAP, który został w wiarygodny sposób potwierdzony przez organ podmiotu realizującego zadania publiczne (lista tych organów została także opublikowana w artykule drugim tej ustawy).

Oznacza to, że profil taki może mieć tylko osoba (działająca w imieniu własnym lub innego podmiotu – na przykład instytucji), która jest użytkownikiem systemu ePUAP.

Warunkiem założenia takiego profilu jest wiarygodne potwierdzenie tożsamości osoby ubiegającej się o profil. Założenie i posiadanie profilu nie wiąże się z żadnymi opłatami.

Profil zaufany ePUAP – definicje powiązane

Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne zawiera jeszcze ważną i związaną z profilem definicję podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP.

Podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP

Podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP to podpis złożony przez użytkownika konta ePUAP, do którego zostały dołączone informacje identyfikujące zawarte w profilu zaufanym ePUAP. Jest to podpis: 

a) jednoznacznie wskazujący profil zaufany ePUAP osoby, która wykonała podpis, 

b) zawierający czas wykonania podpisu, 

c) jednoznacznie identyfikujący konto ePUAP osoby, która wykonała podpis, 

d) autoryzowany przez użytkownika konta ePUAP, 

opatrzony i chroniony pieczęcią elektroniczną wykorzystywaną w ePUAP. 

Podpis systemowy ePUAP

Pieczęć elektroniczna to dane w postaci elektronicznej dodane do innych danych w postaci elektronicznej lub logicznie z nimi powiązane, aby zapewnić autentyczność pochodzenia oraz integralność powiązanych danych. 

Pieczęć elektroniczna – w sensie technicznym – w niczym nie różni się w działaniu i sposobie generacji od podpisu elektronicznego, poza tym, że nie stawia jej człowiek, lecz system informatyczny, w wyniku jakiegoś wcześniej zdefiniowanego zdarzenia np. podczas podpisywania Urzędowego Poświadczenia Przedłożenia (UPP).

Definicja pieczęci elektronicznej zawarta jest w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014.

Integralność ma zapewnić, że nikt podpisanego dokumentu nie zmienił (np. podczas przesyłania), a autentyczność zapewnia, że jest to ten sam dokument, który podpisał użytkownik (że nie został podmieniony na inny/fałszywy).

Profil zaufany ePUAP - podsumowanie

Podsumowując, profil zaufany ePUAP: 

to zestaw informacji identyfikujących i opisujących osobę – użytkownika systemu ePUAP, służący do uwierzytelniania użytkowników w procesie załatwiania spraw drogą elektroniczną,

działa w oparciu o przepisy ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne z 17 lutego 2005 roku, a warunki i szczegółowe zasady jego funkcjonowania są opisane w rozporządzeniu Ministra Cyfryzacji w sprawie profilu zaufanego i podpisu zaufanego, 

może być wykorzystywany do reprezentacji osoby lub instytucji,

jest bezpłatną metodą potwierdzania tożsamości w systemach elektronicznej administracji i jest stosowany w kontaktach z większością podmiotów realizujących zadania publiczne,

stanowi alternatywę kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Inne pojęcia

Trzeci artykuł ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne zawiera, poza wcześniej wymienionymi, jeszcze kilkanaście innych opisów pojęć pomagających w pełnym zrozumieniu przepisów dotyczących informatyzacji.

Zachęcamy do zapoznania się z nimi bezpośrednio w wyżej wymienionej ustawie.

Ustawa o podpisie elektronicznym - definicje

W Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające Dyrektywę 1999/93/WE (zwanym dalej Rozporządzeniem ws. usług zaufania) w artykule 3 zdefiniowano 41 pojęć opisujących zagadnienia związane z podpisem elektronicznym i procedurami jego składania.

Kilka definicji

 Do najważniejszych pojęć należą:

podpis elektroniczny

kwalifikowany podpis elektroniczny

podpisujący

dane służące do składania podpisu elektronicznego

urządzenie służące do składania podpisu elektronicznego

certyfikat podpisu elektronicznego

kwalifikowany dostawca usług zaufania

elektroniczny znacznik czasu

walidacja

Podpis elektroniczny

Artykuł 3 pkt. 10 Rozporządzenia ws. usług zaufania przedstawia podpis elektroniczny jako dane w postaci elektronicznej, które są dołączone lub logicznie powiązane z innymi danymi w postaci elektronicznej, i które użyte są przez podpisującego jako podpis. 

Tu podobieństwa do tradycyjnego podpisu jaki można złożyć własnoręcznie np. na kartce papieru nie ma. Często mylona jest także zeskanowana postać podpisu tradycyjnego z podpisem elektronicznym. Tak jak podpis, poprzez swoją niepowtarzalność, identyfikuje osobę w świecie rzeczywistym, tak podpis elektroniczny, czyli unikalny zestaw danych, czyni to w świecie wirtualnym.

Kwalifikowany podpis elektroniczny

Podpis elektroniczny może być kwalifikowany, a za takowy uważa się zaawansowany podpis elektroniczny, który jest składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego.

Podpis zaawansowany to taki podpis elektroniczny, który:

a) jest unikalnie przyporządkowany podpisującemu,

b) umożliwia ustalenie tożsamości podpisującego,

c) jest składany przy użyciu danych służących do składania podpisu elektronicznego, których podpisujący może, z dużą dozą pewności, użyć pod wyłączną swoją kontrolą, oraz

d) jest powiązany z danymi podpisanymi w taki sposób, że każda późniejsza zmiana danych jest rozpoznawalna;

W tych warunkach zawarto kilka nowych pojęć, które są wyjaśnione w kolejnych punktach Rozporządzenia ws. usług zaufania. 

Osoba składająca podpis elektroniczny

Podpisujący – oznacza osobę fizyczną, która składa podpis elektroniczny. Osoba taka może działać w imieniu własnym albo w imieniu innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Zapis taki pozwala jednej osobie reprezentować wiele osób, firm lub instytucji.

Dane służące do składania podpisu elektronicznego

Trzynasty punkt artykułu trzeciego Rozporządzenia ws. usług zaufania mówi o tym, że dane służące do składania podpisu elektronicznego muszą być UNIKALNE i jednocześnie przyporządkowane konkretnej osobie fizycznej. Z tego punktu widzenia nie ma możliwości, aby ten sam zestaw danych został przydzielony wielu osobom.

Urządzenie służące do składania podpisu elektronicznego

Jednym z wcześniej wymienionych warunków złożenia kwalifikowanego podpisu elektronicznego było to, że zostanie on złożony za pomocą odpowiedniego urządzenia specjalnie do tego przeznaczonego – urządzenia kwalifikowanego. Urządzenie służące do składania podpisu elektronicznego to sprzęt i oprogramowanie skonfigurowane w sposób umożliwiający złożenie podpisu lub poświadczenia elektronicznego przy wykorzystaniu danych służących do składania podpisu lub poświadczenia elektronicznego. Kwalifikowane urządzenie można zakupić tylko w odpowiednich miejscach (firmach) nazywanych także kwalifikowanym dostawcą usługi zaufania.

Kwalifikowany podmiot świadczący usługi certyfikacyjne

Kwalifikowanym dostawcą usług zaufania jest dostawca usług zaufania, który świadczy przynajmniej jedną kwalifikowaną usługę zaufania i któremu status kwalifikowany nadał organ nadzoru. Może nim być przedsiębiorca, albo organ władzy publicznej, świadczący co najmniej jedną z usług, czyli wydawanie kwalifikowanych certyfikatów, znakowanie czasem lub inne usługi zaufania.

Narodowy Bank Polski może pełnić rolę narodowego centrum certyfikacji, czyli podmiotu, który m.in. tworzy i wydaje kwalifikowanym dostawcom usług zaufania certyfikaty służące do weryfikacji zaawansowanych podpisów elektronicznych lub pieczęci elektronicznych.

Kwalifikowany dostawca usług zaufania to podmiot świadczący usługi zaufania, który został wpisany do specjalnego rejestru dostawców usług zaufania.

Certyfikat

Kwalifikowany podpis elektroniczny musi być zweryfikowany certyfikatem kwalifikowanym. Certyfikat podpisu elektronicznego to poświadczenie elektroniczne, które przyporządkowuje dane służące do walidacji podpisu elektronicznego do osoby fizycznej i potwierdza co najmniej imię i nazwisko lub pseudonim tej osoby. 

Kwalifikowany certyfikat to certyfikat spełniający warunki określone w omawianym Rozporządzeniu i wydany przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania. Oznacza to, że takie certyfikaty mogą wystawiać tylko odpowiednie firmy lub instytucje.

Znakowanie czasem

Znakowanie czasem jest bardzo ważnym elementem procesu komunikacji drogą elektroniczną. Ta usługa ma zagwarantować dostępność informacji, kiedy dana czynność (np. złożenie podania) została wykonana. Znakowanie czasem to usługa polegająca na dołączaniu do danych w postaci elektronicznej (np. dokumentu elektronicznego) elektronicznego znacznika czasu, którym są dane w postaci elektronicznej, które wiążą inne dane w postaci elektronicznej z określonym czasem, stanowiąc dowód na to, że te inne dane istniały w danym czasie. Znakowanie czasem jest poświadczane elektronicznie przez podmiot świadczący tę usługę.

Weryfikacja bezpiecznego podpisu elektronicznego

Na koniec wyjaśnimy co to jest walidacja (weryfikacja podpisu elektronicznego). Termin ten oznacza proces weryfikacji i potwierdzenia ważności podpisu elektronicznego lub pieczęci który pozwala na identyfikację osoby składającej podpis elektroniczny oraz pozwala stwierdzić, że podpis został złożony za pomocą danych służących do składania podpisu elektronicznego przyporządkowanych do tej osoby. Dodatkowo walidacja zapewnia, że dane opatrzone tym podpisem nie uległy zmianie po złożeniu podpisu elektronicznego.

Podsumowanie

Podsumowując. Podpis elektroniczny jest regulowany przez:

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające Dyrektywę 1999/93/WE;

Ustawę o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej.

Zgodnie z nimi każdy obywatel i podmiot może korzystać z takiego podpisu, np. w kontaktach elektronicznych z urzędami i instytucjami.


Podpis elektroniczny kwalifikowany:

jest kupowany od podmiotu zajmującego się świadczeniem kwalifikowanych usług zaufania;

jest przyporządkowany wyłącznie do osoby składającej ten podpis;

jest sporządzany za pomocą kwalifikowanych urządzeń i danych służących do składania podpisu elektronicznego podlegających wyłącznej kontroli osoby składającej podpis;

jest powiązany z danymi, do których został dołączony (np. z dokumentem tekstowym), w taki sposób, że jakakolwiek późniejsza zmiana tych danych jest rozpoznawalna.

Jakie sprawy zgodnie z przepisami może załatwić interesant w formie elektronicznej w najczęściej spotykanych urzędach

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w ZUS

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Portal Usług Elektronicznych (PUE) ZUS

Dostępny pod adresem http://pue.zus.pl portal usług elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych umożliwia załatwianie urzędowych spraw związanych z ubezpieczeniami, świadczeniami i innymi sprawami prowadzonymi przez ZUS.

Portal usług elektronicznych ZUS

Na portalu usług elektronicznych ZUS można:

·    uzyskać informacje o ubezpieczeniach, świadczeniach i płatnościach,

·    sprawdzić wszelkie swoje dane zamieszczone na koncie w ZUS,

·    złożyć i odebrać niezbędne dokumenty,

·    dowiedzieć się jaki jest status spraw i otrzymać powiadomienia e-mail lub SMS,

·    zarezerwować wizytę w jednostce ZUS,

·    rozliczyć składki (poprzez aplikację ePłatnik).  

Wirtualny Doradca

W ramach uzyskania informacji można skorzystać z pomocy Wirtualnego Doradcy,  który udzieli odpowiedzi na pytania z zakresu systemu ubezpieczeń społecznych, działalności ZUS i portalu usług elektronicznych ZUS.

Aby uzyskać dostęp do pełnej funkcjonalności portalu należy założyć konto i się zalogować. Rejestracja konta dostępna jest z poziomu strony głównej, po naciśnięciu przycisku:  zarejestruj profil.

PUE ZUS – wybór sposobu rejestracji

Przy rejestracji, po zapoznaniu się z regulaminem portalu i zaakceptowaniu warunków, przechodzi się do wyboru sposobu rejestracji. Osoby posiadające profil zaufany ePUAP lub kwalifikowany podpis elektroniczny, mogą tę czynność od razu ukończyć, potwierdzając swoją tożsamość. 

W innych przypadkach należy osobiście potwierdzić tożsamość i dokończyć rejestrację w sposób tradycyjny, odwiedzając jednostkę ZUS.

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Urzędzie Skarbowym

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Urzędzie Skarbowym

E-Deklaracje

Polskie prawo nakazuje osobom fizycznym i prawnym rozliczać się z osiąganych dochodów i płacić podatki. W tym celu należy składać w urzędach skarbowych odpowiednie deklaracje podatkowe.

Od kilku lat deklaracje podatkowe można składać za pośrednictwem Internetu. W tym celu Ministerstwo Finansów udostępnia portal podatkowy i program e-Deklaracje.

E-Deklaracje – co to jest?

E-Deklaracje to:

·    część dostępnego poprzez stronę:  www.portalpodatkowy.mf.gov.pl systemu e-Podatki.

·    niezależny od przeglądarki internetowej program komputerowy.

·    program służący do składania deklaracji podatkowych drogą elektroniczną.

·    zestaw interaktywnych formularzy, ułatwiających złożenie zeznań podatkowych, podgląd wcześniejszych rozliczeń oraz przegląd regulacji prawnych dotyczących systemu podatkowego w Polsce.

Podpis elektroniczny

Aby skorzystać z możliwości złożenia deklaracji podatkowych za pomocą programu e-Deklaracje należy:

Pobrać program ze strony internetowej i zainstalować go na komputerze.

Założyć profil podatnika (zakres danych, które należy podać jest podobny do wymaganych przez ePUAP).

Wybrać deklarację z listy dostępnych deklaracji i wypełnić formularz deklaracji.

Złożyć podpis – najczęściej chodzić będzie o wpisanie przychodu z roku podatkowego poprzedzającego rok złożenia danej deklaracji.

Zatwierdzić i wysłać formularz.

Więcej informacji o funkcjonalności programu e-Deklaracje znajduje się w module drugim tego kursu.

Podpis elektroniczny

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Urzędzie Miasta lub Gminy

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

Jedną ze spraw jaką można załatwić elektronicznie w Urzędzie Miasta lub Gminy jest ewidencja działalności gospodarczej. Pod adresem www.firma.gov.pl można uzyskać dostęp do systemu Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (w skrócie CEIDG). Jest to portal dla przedsiębiorców będących osobami fizycznymi  i obywateli chcących zasięgnąć informacji o przedsiębiorcach. Na stronie głównej znajdują się odnośniki do możliwych do wykonania czynności. Rozbudowana pomoc wyjaśni wątpliwości i pomoże w orientacji na stronie!

CEIDG – co to jest?

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej to prowadzony  od 1 lipca 2011 r. na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej rejestr przedsiębiorców, będących osobami fizycznymi, którzy działają na terenie Polski.

Umożliwia wykonanie różnych czynności – na przykład pobranie informacji o przedsiębiorcach, bez logowania i uwierzytelniania.

W przypadku posiadania profilu zaufanego lub podpisu elektronicznego pozwala na całkowite załatwienie sprawy przez internet.

Na platformie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej można: uzyskać, zmienić, zawiesić, wznowić i wykreślić wpis do ewidencji gospodarczej.

Dostępne tryby postępowania

Na przykład: osoba fizyczna może zarejestrować działalność gospodarczą wybierając jeden z następujących trybów postępowania:

Zalogować się do portalu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego ePUAP), wypełnić wniosek on-line, podpisać i złożyć go elektronicznie.

Przygotować wniosek on-line bez logowania się do portalu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i podpisać go w dowolnej gminie (należy zapamiętać numer wniosku i podać podczas wizyty w urzędzie gminy).

Pobrać dokument formularza, wydrukować, wypełnić i złożyć wniosek w formie papierowej w urzędzie gminy. Urzędnik przekształci złożony wniosek do postaci elektronicznej i wprowadzi do systemu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Przesłać wypełniony i wydrukowany wniosek listem poleconym do wybranego urzędu gminy. W tym przypadku podpis musi być notarialnie potwierdzony.

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Starostwie Powiatowym

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Starostwie Powiatowym

Podpis elektroniczny

Każdy urząd Starostwa Powiatowego może realizować inny zakres spraw, które można załatwić przez Internet. Katalog takich spraw będzie dostępny w systemie ePUAP.  W celu sprawdzenia jakie sprawy można załatwić w Twoim Starostwie Powiatowym odszukaj odpowiedni urząd w katalogu spraw na stronie epuap.gov.pl. W prezentowanym przykładzie wybrano starostwo powiatowe Stargardu Szczecińskiego. W tym urzędzie drogą elektroniczną można załatwić sprawy związane z „ogólnymi sprawami” (czyli złożenie skargi lub wniosku), związane z motoryzacją (uzyskanie prawa jazdy, wydanie wtórnika, wymiana prawa jazdy, zarejestrowanie pojazdu) lub sprawy sklasyfikowane jako „korespondencja z urzędem”. Niektóre z tych spraw mogą wymagać osobistego stawiennictwa w urzędzie, czyli droga elektroniczna w takich przypadkach pozwoli zrealizować jedynie część sprawy.

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Urzędzie Marszałkowskim

Sprawy do załatwienia w formie elektronicznej w Urzędzie Marszałkowskim

Sprawy w Urzędzie Marszałkowskim

Podobnie jak w poprzednim przypadku do kontaktów z Urzędem Marszałkowskim warto skorzystać z systemu ePUAP. Przykładem sprawy jaką można całkowicie załatwić tą drogą z Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego jest „Korespondencja z urzędem”, tj. możliwość złożenia wniosków i skarg.

Sprawy wymagające tradycyjnej formy pisemnej

Sprawy wymagające tradycyjnej formy pisemnej

Sprawy wymagające tradycyjnej formy pisemnej

Mimo znaczącego postępu w zakresie elektronizacji administracji publicznej nadal wiele spraw lub czynności wymaga tradycyjnego kontaktu z urzędnikami, czyli muszą być załatwiane wyłącznie osobiście. Do takich spraw należą:

·    Zezwolenie na pobyt czasowy.

·    Sprawy, dla których wymagane jest załączenie dokumentu, którego nie posiada się w wersji elektronicznej, a załączenie jego skanu nie jest dopuszczalne.

·    Kiedy procedura bądź sytuacja wymaga złożenia wyjaśnień lub zeznań we właściwym urzędzie.

·    Sprawy, dla których istnieje konieczność pobrania danych biometrycznych.

Sprawy wymagające osobistego stawiennictwa

Inne sprawy lub czynności, które muszą być załatwiane wyłącznie osobiście, to takie, gdzie zachodzi konieczność przeprowadzenia rozprawy administracyjnej. Może to mieć miejsce:

·    w postępowaniu przed samorządowym kolegium odwoławczym z wniosku o ustalenie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego;

·    w postępowaniu wywłaszczeniowym przed starostą wykonującym zadania administracji rządowej;

·    w postępowaniu przed Komisją Nadzoru Finansowego w przedmiocie nałożenia kar;

·    i wiele innych.

Jak uzyskać: bezpieczny podpis elektroniczny, profil zaufany, jakie są inne sposoby identyfikacji użytkownika

Jak uzyskać: bezpieczny podpis elektroniczny, profil zaufany, jakie są inne sposoby identyfikacji użytkownika

Jak pozyskać podpis elektroniczny z kwalifikowanym certyfikatem

Jak uzyskać: kwalifikowany podpis elektroniczny, profil zaufany, jakie są inne sposoby identyfikacji użytkownika

Różne sposoby pozyskania podpisu elektronicznego z certyfikatem

Każdy dostawca usług zaufania może inaczej procedować wystawianie certyfikatu, stąd różnie należałoby opisywać taki proces od strony subskrybenta (osoby występującej i otrzymującej certyfikat).

Cechy certyfikatu kwalifikowanego

Certyfikat dla kwalifikowanego podpisu elektronicznego wydawany jest przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania. Certyfikat ten jest najczęściej przechowywany na karcie chipowej (podobnej do karty bankomatowej). Każda karta posiada swój unikalny numer i co bardzo ważne nie jest możliwe przenoszenie tego elementu podpisu pomiędzy kartami.

Gdzie kupić zestaw certyfikacyjny?

Certyfikat używany jest w urządzeniu zwanym czytnikiem kart. Wraz z odpowiednim oprogramowaniem całość stanowi zestaw do składania podpisu elektronicznego. Zestaw ten można zakupić u jednego z kilkudziesięciu dostawców usług zaufania. Wykaz kwalifikowanych podmiotów świadczących kwalifikowane usługi zaufania (u których można nabyć zestawy do składania podpisu elektronicznego) publikowany jest m.in. na stronie www Ministerstwa Gospodarki w zakładce dotyczącej wspierania przedsiębiorczości dedykowanej podpisowi elektronicznemu lub na stronie Narodowego Centrum Certyfikacji (nccert.pl).

Dla kogo i na jak długo?

Certyfikat kwalifikowany może być wydany na osobę fizyczną, może być również wydany z rozszerzeniem danych zapisywanych w certyfikacie na osobę reprezentującą interesy firmy, urzędu (tzw. certyfikat na osobę w instytucji). W myśl obowiązującego prawa certyfikat kwalifikowany wydaje się zawsze na konkretną osobę. Certyfikat posiada określony w rejestracji czas życia. Po tym okresie traci on ważność. Standardowo jest to 1 rok lub 2 lata. W przypadku jego zagubienia (karty), skompromitowania poprzez ujawnienie PIN (używanego do aktywacji urządzenia do składania podpisu), utraty kwalifikacji do posługiwania się certyfikatem, certyfikat zostanie unieważniony i zapisany w specjalnej liście unieważnionych certyfikatów (tzw. listy CRL).

Rejestracja na ePUAP

By móc w pełni korzystać z oferowanych przez ePUAP usług, należy się na platformie zarejestrować. Rejestracja to proces szybki, wymagający podania podstawowych danych osobowych i kontaktowych. Po podaniu wszystkich danych konto użytkownika zostaje utworzone automatycznie. Po wykonaniu potwierdzenia, wysłanego na podany adres email, należy konto uwierzytelnić – zweryfikować zgodność wprowadzonych danych z rejestrowaną osobą. 

W przypadku posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego można to zrobić od razu, w innym przypadku należy udać się do najbliższego urzędu, by potwierdzić tożsamość i uzyskać profil zaufany.

Inne sposoby identyfikacji użytkownika

Podstawowe sposoby identyfikacji użytkownika w systemach administracji publicznej to omówiony wcześniej podpis elektroniczny z kwalifikowanym certyfikatem i profil zaufanych ePUAP. Istnieją jednak inne sposoby identyfikacji użytkownika.

Login i hasło

Jednym z najczęściej stosowanych sposobów identyfikacji użytkownika jest nazwa użytkownika (tzw. login) i hasło. Jest to często podstawowy sposób identyfikacji użytkownika w serwisach internetowych wielu usług administracji publicznej. 

Login i hasło to zestawy znaków, które muszą spełniać określone zasady bezpieczeństwa. Zasady te mogą być różne dla każdego systemu. Login musi być unikalny (niepowtarzalny) i najczęściej może składać się jedynie z podstawowych 24 liter alfabetu łacińskiego oraz cyfr od 0 do 9. Często niedopuszczalne są znaki specjalne lub narodowe znaki diakrytyczne. 

Hasło najczęściej musi spełniać warunki tzw. złożoności. Złożoność hasła określa jego „siłę”, czyli podatność na odgadnięcie przez inne osoby lub programy komputerowe. 

Za silne hasło uważa się często takie, które:

- ma co najmniej 8 znaków

- składa się ze znaków pochodzących z 3 z 4 grup znaków (małe litery, duże litery, cyfry i znaki specjalne). 

Zasady identyfikacji użytkownika loginem i hasłem nie są regulowane przez żadne akty prawne, z wyjątkiem sytuacji, w której realizowany jest dostęp do systemów przetwarzających dane osobowe, a do uwierzytelniania w tych systemach używane są hasło i indywidualny identyfikator (login). Zasady konstruowania haseł określają wówczas przepisy Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiada urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych.

Zestaw unikalnych danych

Jednym ze sposobów identyfikacji użytkownika jest także omawiany (w części poświęconej ordynacji podatkowej) tzw. unikalny zestaw danych. Chodzi tu o podpis elektroniczny oparty na zestawie unikalnych danych w postaci elektronicznej dotyczących podatnika, płatnika lub podmiotu przesyłającego deklarację lub podanie. Może to być na przykład zestaw kilku danych z deklaracji podatkowej składanej w roku poprzednim.

W ten sposób osoba składające wniosek potwierdza, że jest tą osobą, za którą się podaje.

Rodzaje spraw w postępowaniu administracyjnym.

W postępowaniu administracyjnym, według kryterium sposobu załatwiania sprawy można wyszczególnić trzy ich rodzaje:

Są to sprawy możliwe do załatwienia całkowicie przez Internet

·    takie, które częściowo można załatwić przez Internet

·    oraz niemożliwe do załatwienia przez Internet - wymagające osobistej wizyty w urzędzie. 

Sprawy możliwe do załatwienia całkowicie przez Internet mogą:

·    wymagać uprzedniego uwierzytelnienia i logowania,

·    nie wymagać uwierzytelnienia i logowania – udostępnione są na zasadzie jawności informacji publicznej.

Więcej szczegółów dotyczących poszczególnych spraw zostanie przedstawione w dalszej części kursu.

Sprawy, które można załatwić całkowicie przez internet i które nie wymagają uwierzytelnienia i logowania

Sprawy, które można załatwić całkowicie przez internet i które nie wymagają uwierzytelnienia i logowania to :

·    Elektroniczne Księgi Wieczyste,

·    Krajowy Rejestr Sądowy,

Elektroniczne Księgi Wieczyste (EKS)

Elektroniczne Księgi Wieczyste dostępne na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości pod adresem ekw.ms.gov.pl, to rozwiązanie które pozwala zaoszczędzić wiele czasu i wysiłku.

Elektroniczne Księgi Wieczyste – regulacje prawne

Aktem prawnym regulującym działanie Elektronicznych Ksiąg Wieczystych jest ustawa z dnia 6 lipca 1992 r. o księgach wieczystych i hipotece z tekstem jednolitym wydanym w 2017 r. 

Reguluje ona przede wszystkim:

przeglądanie ksiąg wieczystych;

możliwość składania wniosku o wydanie dokumentu, który po samodzielnym wydrukowaniu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego posiada moc dokumentu wydawanego przez sąd;

możliwość weryfikacji, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, wyżej opisanych samodzielnie wydrukowanych dokumentów w sposób umożliwiający ustalenie faktu ich wydania przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych; 

możliwość sprawdzenia, czy treść dokumentu nie uległa zmianie od czasu wydania tego dokumentu. 

Przeglądanie Ksiąg Wieczystych

·    Według ustawy, każdy ma prawo do przeglądania ksiąg wieczystych.

·    Jedynym warunkiem przeglądania księgi wieczystej jest znajomość jej pełnego numeru.

·    Dla potrzeb przeglądania księgi wieczystej nie potrzeba podawać ani danych osobowych ani uiszczać opłaty za przeglądanie!

·    Dokumenty drukowane w trybie przeglądania ksiąg wieczystych nie mają mocy wydawanych przez sąd. Aby uzyskać dokumenty równoznaczne  z wydanymi przez sąd należy w systemie złożyć odpowiedni wniosek i dokonać opłaty!

Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

Krajowy Rejestr Sądowy dostępny na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości, umożliwia uzyskanie jawnych informacji o podmiotach zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym bez konieczności uwierzytelniania i logowania.

KRS – co to jest?

Krajowy Rejestr Sądowy  jest scentralizowaną, informatyczną bazą danych składającą się z trzech osobnych rejestrów:

·    rejestru przedsiębiorców,

·    rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,

·    rejestru dłużników niewypłacalnych.

Zadaniem Krajowego Rejestru Sądowego jest powszechne udostępnienie szybkiej i niezawodnej informacji o statusie prawnym zarejestrowanego podmiotu, najważniejszych elementach jego sytuacji finansowej oraz sposobie jego reprezentowania. Pozwala na generowanie informacji o podmiotach, zgodnej z odpisem aktualnym, w postaci pliku PDF.

Regulacje prawne

Krajowy Rejestr Sądowy reguluje przede wszystkim Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym. Do ustawy wydawane są także rozporządzenia wykonawcze. Przykłady takich rozporządzeń zostały zaprezentowane na slajdzie.

Co jakiś czas wydawane są nowe rozporządzenia aktualizujące wytyczne w wyżej wymienionych zakresach. Aktualne informacje można znaleźć w Internetowym Systemie Aktów Prawnych - prawo.sejm.gov.pl.

KRS - Podsumowanie

Każdy ma prawo do przeglądania Krajowego Rejestru Sądowego.

Aby uzyskać  wpis dotyczący zarejestrowanego przedsiębiorcy / organizacji należy wybrać rejestr i podać jakiekolwiek dane identyfikacyjne, np. NIP, nazwę, REGON, miasto.

Bez logowania i opłat można pobrać informację odpowiadającą aktualnemu odpisowi  z rejestru przedsiębiorców,  w postaci pliku PDF.  Aby pobrać dane dotyczące dłużników wpisanych do rejestru, należy podać pełny numer RDN (Rejestru Dłużników Niewypłacalnych).

By zweryfikować wydruk należy podać jego identyfikator.

Sprawy, które częściowo można załatwić przez internet

Sprawy, które częściowo można załatwić przez Internet:

To sprawy, których załatwienie w systemach administracji publicznej wymaga zalogowania i uwierzytelnienia, a użytkownik nie posiada podpisu elektronicznego, bądź profilu zaufanego. Wtedy, aby dopełnić formalności konieczna będzie osobista wizyta w urzędzie.

Sprawy, które po osobistej wizycie w urzędzie umożliwiają monitorowanie statusu drogą elektroniczną.

Przykład: Urząd Paszportowy właściwy miejscu zamieszkania, gdzie po złożeniu wniosku, podając numer sprawy, można elektronicznie sprawdzić jej status i otrzymać komunikat: wniosek został przyjęty / wniosek został odrzucony / personalizacja dokumentu / paszport gotowy do odbioru.

Ostatnia modyfikacja: środa, 31 październik 2018, 22:57